ETAen   V BATZARRA 1966  

V BATZARRA (1966): ETA Zaharra eta ETA Berri.

Maoismoaren ideologia bereganatzen dute biek batak espainol izaerarekin (ETA Berri) eta besteak eraikuntza nazionala eta soziala batzen zituelako (ETA Zaharra).

ETA-Zarra y ETA-Berri (1967)

ETA-Zarra y ETA-Berri (1967). Alejados por las autoridades francesas de la frontera, los fundadores van siendo "olvidados" mientras en el interior surgen nuevos nombres y nuevas inquietudes (Paco Iturrioz, Zalbide, J. M. Escubi, Xabi Etxebarrieta, Zumalde "El Cabra".

Es en este período cuando los activistas de ETA comienzan a conocer la teoría política de corte marxista, en especial, las interpretaciones del marxismo provenientes del grupo político que se denominó popularmente Felipe (Frente de Liberación Popular) y en Euskadi ESBA (Euskadiko Sozialisten Batasuna).

La ruptura entre los que aceptan una interpretación genérica de la lucha de clases en la que la lucha nacional de Euskadi queda relegada -y, en casos negada- y los que se niegan a ello, salta a la calle.

La presidencia de la asamblea fue encomendada a Txabi Etxebarrieta.

Primera escisión:

De las tres tendencias la primera parte de la asamblea, una de ellas, la representada por la antigua oficina política, ha sido eliminada.

Ruptura entre ETA Zaharra y ETA-berri:

ETA Berri:

Grupo obrerista representado por Patxi Iturrioz. Priorizaban la alianza con grupos de izquierda de todo el territorio español (acabo por disolverse en un partido político de ámbito español llamado MC).

Ya que la asamblea decidió constituirse sin la presencia de Iturrioz, los partidarios de Iturrioz y la Oficina Política, 12 militantes de un total de 42, deciden no  participar, abandonando la organización, y denominándose ETA-berri.

◦ 1967, se crea tras la colaboración con ETA-berri el grupo obrero ORT (organización Revolucionaria de trabajadores).

◦ 1967, ETA-berri deciden abandonar las siglas y su boletín pasa a llamarse komunistak.

◦ 1972, se produce una unificación de komunistak con otros movimientos comunistas del Estado, que se denominaran MCE de inspiración maoísta cuya representación vasca se denominara EMK.

◦ No aceptábamos la idea de “Frente Nacional” tal como la entendían algunos dirigentes de ETA.

ETA Zaharra:

Culturalistas y nacionalistas revolucionarios.

Fuerte debate ideológico entre culturalistas y nacionalistas revolucionarios:

Culturalistas:

Tras la celebración de la V asamblea el grupo culturalista abandonara ETA. En 1967, Txillardegi afirma que hemos perdido totalmente la partida. Hemos vencido a los felipistas pero no a los comunistas abertzales. Antes de seguir el juego de los comunistas hemos decidido que era mejor salir. En su carta de dimisión Txillardegi, Imaz, Del Valle y Agirre, a los que se les unirá la delegación de ETA en México, alegaran que ETA se ha transformado en grupo marxista-leninista.

Nacionalistas-revolucionarios:

ETA se define como un movimiento “Socialista Vasco de Liberación Nacional”.

Se estructura la organización en cuatro frentes: cultural, político, militar, socio-económico.

El nuevo ejecutivo queda formado por : Eskubi, Bareño, Edur, Arregi, Julen Madariaga, Emilio López Adan Beltza, Juanjo Etxabe, Jose Antonio Etxebarrieta, Txabi Etxebarrieta, Jokin Gorostidi y Krutwig.

Maoren ideología bereganatu zuen, askapen nazionala eta soziala bateratuz.

NAZIONALISMO IRAULTZAILEA

Garai honetako dokumentuetan nabaria da terminologia marxista eta honi dagokion analisi metodoaren erabilera. Hala ere, ez du bere burua marxistatzat definituko, ezkertiartasunaren esparrua modu zabalagoan definitzen duen sozialistatzat baizik. Garai honetakoak dira ETA-k izan zituen lehen zatiketak ere, ETA-berri eta Branka.

       ◦ Lehenengoak aldagai nazionala gutxiesten dutelako.

       ◦ bigarrenak ETA talde marxista-leninista bihurtu dela diotelako.

Euskara oinarrizko faktore bilakatzen da:

kontzientzia nazionalaren piztaile. Teorian esentzialistatzat hartzen den faktore batek, pertsona baten erabaki bati esker edo pertsona baten borondatea medio, pertsona hori euskal nazioko kide bilakatzen du.Ondorioz, autore askok esentzialistatzat hartzen duten faktore linguistikoa ez litzateke horrela izango ETA-rentzat.

Aldaketa honek immigranteekiko perspektiba erabat aldatuko duenez,hau argitzea garrantzitsua da nacionalismo dialektikoa azaltzeko orduan.

Langileak ezkertiarra izan beharko lukeenez zapalkuntza ororen kontra beharko luke egon, bai zapalkuntza soziala eta, Euskal Herrian bizi direnez, baita nazionalaren aurka ere.

Beraz immigrantea bihurtu daiteke euskal nazioko kide eta hori nazionalismo esentzialistatik atera garenaren seinale garrantzitsua da.

Askapen nazionala eta soziala

ETA-k 1966-1967. urteen artean egindako V. batzarrean onartutako Ideologia oficial de Y dokumentuan bere burua “Movimiento Socialista de Liberación Nacional” bezala definitzen du. Bere burua deskribatzeko erabiltzen duen definizio honetan, lehenengo aldiz, abertzaletasuna eta sozialismoa uztartu egiten ditu. ETA-k 60. hamarkadan ezkertiartasunaren eta nazionalismoaren arteko sintesia egin zuen.

Materialismo dialektikoa (DIAMAT) zen jaun eta jabe eta honentzat bere eraikuntza ideologikoan, nazionalismoa txertatzeko elementu zaila zen; nazionalismoa ikuspegi ekonomiko eta politiko hutsez azaltzea zaila egiten baitzen.

Ondorioz, nazionalismoaren inguruan egin ziren teorizazio guztiak hankamotz gelditzen ziren arazo nazionala zuten nazioentzat.

Mao Tse Tung izan zen fenomeno honi hezurdura teorikoa eman ziotenetariko bat. Gauzatu zuen ekarpen ideologikoan, askapen nazionala eta soziala bateratu egin zituen, eta hau da, hain zuzen, ETA-ri erakargarri egin zitzaiona. Mao-k, ETA-k segituan bere egin zuen, Frente Nazionalaren kontzeptua plazaratu zuen, zeinaren helburua askapen soziala eta nazionala lortzea litzatekeen.

Frente nazionalak klase borrokaz gain borroka nazionala ere kontuan hartzen zuenez , leiho bat ireki zion behe mailako burgesiari.

Nazionalismo iraultzailea, euskal sozialismoa

Nazionalismo iraultzailea kontzeptua Krutwigek sortu zuen 1966. urtean argitaratu zuen, Nacionalismo revolucionario liburuan. Krutwigen asmoa, bai nazionalismoa eta bai sozialismoa batu eta biak barne hartzen dituen ideologia bat plazaratzea zen. Lortzen duen sintesiak euskal nazionalismoa ezkertiar iraultzailea dela eta espainolismoa atzerakoia dela baieztatuko du. 

Nazionalismoak, nazioak bizirauteko programa politiko bat egiten du eta normalean helburu estrategiko moduan estatua dauka.

Sozialismoak bestalde, sistema ekonomiko politiko konkretu bat ezartzea du xede. Baina sistema hori ez da ezerezean ezartzen, estatu jakin batean baizik.

Ondorioz bi ideología hauen arteko sintesiak beste estrategia politiko bat sortuko luke, estatu sozialista helburu lukeena. Hau Krutwigen ustez, nazionalismo iraultzailea litzateke.

• ETA-k V. batzarrean bere egingo du nazionalismo iraultzailea.
• ETA-rentzat abertzaletasuna objektiboki iraultzailea da (Ideia hau Krutwigen Vasconia liburutik dator).
• Nazionalismoa eta sozialismoa batzeak komunismo klasikotik bereiztea ahalbidetzen dio, comunismo klasikoak, dena faktore ekonomiko eta politikoen bidez azaltzen baitu.
• Komunismo klasikoak egiten duen irakurketan jendartearen motorrak ekonomia eta politika lirateke.
• Nazionalismo iraultzailearekin lortzen dena, faktore kulturala sozialismoari txertatzea da.

Aldagai kulturala kontutan hartzeak dakarren eragin zuzenena, norberak bere bereizgarrien araberako sozialismoa eraikitzea da. Komunismo klasikoak faktore kulturala kontutan hartzen ez zuenez, maila teorikoan egiten zen eraikuntza ideologikoa edozein kulturatan (munduko edozein lekutan) berdin-berdin aplika zitekeela pentsatzeko joera zuen. Kasu honetan teoria praktikaren aurretik legoke.

ETA, Euskal Herrian, sozialismo propioa eraikitzearen aldekoa zen:

Euskal sozialismoa PTV-k nazionalismo iraultzailearen bidez lortuko zukeena izango litzateke eta euskal nazioak dituen bereizgarriak kontutan harturik gauzatuko litzateke. Hau da ETA-k izan zuen lehenengo bereizketaren (ETA-berri) arrazoi nagusia.

ETA-berrik aldarrikatzen zuen sozialismoak faktore kulturala (nazionala)  alde batera uzten zuen.

ETAberrikoek, marxista klasikoek bezala, nazionalismoa burgesiarekin identifikatzen zuten, ondorioz, iraultzak, soziala bakarrik izan behar zuela zioten, eta iraultza horrek mundu mailakoa behar zuela izan.

Arrazoiketa hau luzatuz gero, sentimendu nazionalik eta estaturik gabeko mundu batean bizi garela ondorioztatu beharko genuke, eta ez legokeela nazio zapaldurik. Praktikan postura hori hartzeak interes espainolen alde egiten zuela ondorioztatu zuen ETA-k.

Gainera sozialismoa lortuko balitz berau aplikatzeko marko bat beharko litzateke, eta, marko hori estatua da, mundu osoan momentu berean sozialismoa jartzea ezinezkoa baita. Hau oso ondo ulertu zuen ETA-k eta euskaldunek beraien sozialismoa eraiki behar zutela ondorioztatu zuen.

Nacionalista Iraultzaileen ikuspuntua:

• Quienes “olvidan” la dimensión nacional son los imperialistas reaccionarios; y doblemente traidores si son vascos.
• El frente de clase es posible y es revolucionario solo donde no implica contradicciones que lo frenen. En España el frente de clase es revolucionario.
• En Euskadi el frente de clase es reaccionario y anti-vasco. Hacernos creer que no es así, es exportar imperialismo ideológico de la peor especie; es confundir el internacionalismo con el imperialismo hispano-francés.
• Lo revolucionario hoy es el Frente Nacional vasco, pues el que va en contra del genocidio, se apoya en el derecho del pueblo vasco a la autodeterminación. Además de poner fin a parte de su colonialismo, hará posible el establecimiento del socialismo en el momento de crisis de la burguesía en Euskadi y tal vez en España y Francia.
• El Frente Nacional Vasco, sobre un programa nacional mínimo, es lo único verdaderamente vasco y verdaderamente socialista.
• Todos cuantos entran en un Frente Nacional, sobre un programa mínimo, saben que entran en un Pacto Táctico; y es natural que se preparen para la lucha posterior.
• La primera derrota de la burguesía en Euskadi es la auto-determinación e independencia del pueblo vasco.